Algemene informatie omgevingswet

De Omgevingswet is een nieuwe wet die op 1 januari 2024 in werking treedt. Deze wet bundelt alle regels die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving. Het kan gaan over thema’s als bouwen en cultureel erfgoed, milieu en duurzaamheid, water en bodem, natuur en gezondheid, en ruimte voor sport en bewegen. De regels gelden voor grote ontwikkelingen, maar bepalen ook of u bijvoorbeeld een garage bij uw woning mag plaatsen.

De Omgevingswet bekijkt de omgeving waarin u woont, werkt, onderneemt en leeft als één geheel. Door het bundelen van allerlei landelijke wetten en regels over die omgeving ontstaat meer overzicht.

Vanaf 1 januari 2024 kennen we geen bestemmingsplannen meer. We werken dan met één omgevingsplan. In het omgevingsplan staan regels over de fysieke leefomgeving van Noord-Beveland. Die regels staan nu in tientallen bestemmingsplannen, gemeentelijke verordeningen en specifieke regels van het Rijk over bouwen en milieu. Bestemmingsplannen die we voor 1 januari 2024 als ontwerp ter inzage leggen, vallen nog onder de huidige wet- en regelgeving. Plannen die na 1 januari 2024 ter inzage worden gelegd, moeten opgebouwd worden als een wijziging van het omgevingsplan. 

Met de Omgevingswet knippen we het bouwen van een bouwwerk op in een technisch en een ruimtelijk deel. Dat levert twee activiteiten op: de technische bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit. Dit wordt ook wel ‘de knip’ genoemd. Zo voorkomen we het onnodig toetsen aan bepaalde regels. Tegelijkertijd met de Omgevingswet treedt ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in werking. De meest actuele informatie hierover vindt u hier.

Voor initiatiefnemers is het verplicht om bij indiening van een aanvraag aan te geven óf participatie heeft plaats gevonden, en zo ja: op welke manier. Participatie is vaak een eis om een aanvraag in behandeling te nemen (indieningsvereiste). 

Informatie die u nu op verschillende plekken verzamelt, vindt u straks op één plek: in het Omgevingsloket. In dit landelijke digitale loket ziet u welke regels gelden op een adres, doet u een vergunningcheck of vraagt u een omgevingsvergunning aan. Particulieren en bedrijven hebben het meest te maken hebben met de algemene rijksregels, de omgevingsvergunning en het gemeentelijke omgevingsplan.

In de Omgevingswet zijn regels opgenomen voor activiteiten die inwoners, bedrijven en overheden uitvoeren en die de fysieke leefomgeving beïnvloeden. Het is belangrijk om te beseffen dat er in bepaalde situaties meerdere activiteiten van toepassing kunnen zijn. Met name bedrijven krijgen te maken met verschillende typen activiteiten, waaronder:

  • Milieubelastende activiteit: Activiteiten die het milieu kunnen belasten, zoals het opstarten van industriële processen of het verwerken van chemische stoffen.
  • Lozingsactiviteit op oppervlaktewater: Activiteiten waarbij vloeistoffen, zoals afvalwater, worden geloosd op oppervlaktewater. Klik hier voor meer informatie. 
  • Zuiveringtechnisch werk of rioolactiviteit: Activiteiten gerelateerd aan de inrichting of het beheer van zuiveringtechnische werken of riolen. Klik hier en hier voor meer informatie.
  • Natura 2000-activiteit: Activiteiten die plaatsvinden in of nabij Natura 2000-gebieden, waarbij u rekening moet houden met de bescherming van de natuur en biodiversiteit.

De omgevingsvergunning voor bouwen is in de Omgevingswet opgesplitst in twee aparte delen:

  • Omgevingsvergunning voor een technische bouwactiviteit: Deze vergunning is gericht op technische aspecten van het bouwen, zoals constructie en veiligheid.
  • Omgevingsvergunning voor een ruimtelijke omgevingsplanactiviteit: Deze vergunning gaat over de ruimtelijke aspecten van het bouwen, zoals opgenomen in het omgevingsplan.

Particulieren zullen voornamelijk te maken krijgen met de omgevingsvergunning voor het bouwen en hebben in de meeste gevallen niet te maken met een vergunnings- of meldingsplicht die gaat over milieubelastende activiteiten. Voor meer informatie of vergunnings- of meldingsplicht. Zie onder omgevingsvergunning.

De definitie van een bouwactiviteit is 'het bouwen van een bouwwerk'. Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) bevat rijksregels over de bouwkwaliteit. Het Besluit bouwwerken leefomgeving wijst gevallen aan waarin de technische bouwactiviteit vergunningplichtig is. Voor bouwactiviteiten in gevolgklasse 1 geldt een meldingsplicht. Bij zowel vergunningplichtige als meldingsplichtige bouwactiviteiten geldt ook informatieplicht.

Voor de bouwactiviteiten die vallen onder gevolgklasse 1 verschuift de toetsing aan de bouwtechnische eisen van een bouwwerk van de gemeente naar een onafhankelijke partij. Deze verschuiving is vastgelegd in de Wet kwaliteitsborging. Hierdoor ligt de verantwoordelijkheid voor het voldoen aan de bouwtechnische eisen bij de bouwer en ligt er meer nadruk gelegd op onafhankelijke kwaliteitscontrole tijdens het bouwproces. Klik hier voor meer informatie.  

Een omgevingsplanactiviteit is een activiteit waarvan het omgevingsplan regelt dat die niet zonder vergunning mag worden verricht. Er zijn een aantal soorten omgevingsplanactiviteiten:

  • Een binnenplanse omgevingsplanactiviteit: deze activiteit past binnen de vastgestelde regels van het omgevingsplan, maar hiervoor is toch een specifieke toestemming van de gemeente of een ander bevoegd gezag nodig
  • Een buitenplanse omgevingsplanactiviteit: deze activiteit is in strijd met het omgevingsplan. Met andere woorden, deze activiteit voldoet niet aan de geldende regels in het omgevingsplan. Voor deze activiteit is meestal een uitgebreide vergunningsprocedure nodig. De gemeente of een ander bevoegd gezag moet dan beoordelen of ze aan zo’n activiteit willen meewerken.

Klik hier voor meer informatie.

De omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit vervangt de bestaande omgevingsvergunning voor een inrichting. In hoofdstuk 3 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan verschillende milieubelastende activiteiten, waarvoor de rijksregels van het Bal van toepassing zijn. Deze activiteiten zijn georganiseerd per bedrijfstak. Het Bal specificeert duidelijk wat als een milieubelastende activiteit wordt gezien, of er een omgevingsvergunning nodig is en of er algemene rijksregels van toepassing zijn. Wanneer algemene rijksregels van toepassing zijn, staan deze in hoofdstuk 4 en 5 van het Bal. Klik hier voor meer informatie.

Natura 2000-activiteiten zijn activiteiten die potentieel veel negatieve gevolgen kunnen hebben voor een Natura 2000-gebied. Natura 2000-gebieden zijn speciaal aangewezen natuurgebieden die van Europees belang zijn vanwege hun unieke flora, fauna en habitats.

De Omgevingswet bevat specifieke regels en voorschriften om de natuur in Natura 2000-gebieden te beschermen. Deze regels zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat activiteiten die binnen of in de nabijheid van deze gebieden plaatsvinden, geen grote schade toebrengen aan de natuurwaarden en de biodiversiteit.

Voor Natura 2000-activiteiten is vaak een omgevingsvergunning nodig. Hierbij vindt een zorgvuldige beoordeling plaats van de effecten op het Natura 2000-gebied. Deze vergunningprocedure zorgt ervoor dat er een zorgvuldige afweging plaatsvindt tussen de natuurwaarden in deze gebieden en de belangen van de activiteiten die worden voorgesteld. Het doel is om een evenwicht te vinden tussen het beschermen van de natuur en het mogelijk maken van maatschappelijk belangrijke activiteiten. Klik hier voor meer informatie.