Herinrichting Hoofdstraat Kortgene

Om een geschikt plan te maken en de kansen optimaal te benutten, zijn inwoners gevraagd knelpunten, wensen en behoeften te delen. Deze informatie is verzameld door de uitzet van een enquête. Landschaparchitect BoschSlabbers heeft deze enquête in april 2024 uitgezet via de website  www.hoofdstraatkortgene.nl en via een papieren variant. 

De enquête is door 132 respondenten ingevuld. Een derde hiervan zijn bewoners van de Hoofdstraat. De meeste respondenten komen uit Kortgene. Zij vinden verkeersveiligheid voor alle deelnemers belangrijk, maar in het bijzonder voor de fietsers. Momenteel wordt de Hoofdstraat voor hen als minst veilig beschouwd. Achteruit parkerende auto’s, snelheid van het verkeer en bosschages bij het fietspad zijn hierbij oorzaken van de onveiligheid voor deze doelgroep. Daarnaast is het wegdek, het fietspad en het trottoir aan vervanging toe en is er een wens naar meer uniformiteit qua bestrating en groen in de Hoofdstraat. Het plaatsen van meer bomen, mooie gekleurde perkjes en bloemen in bakken aan lantaarnpalen kan zorgen voor een mooier dorpser beeld van de straat.

Met name de molen, de entree van Kortgene, de variatie van woningen en begraafplaats/kerkplein worden genoemd als mooie punten van het zuidelijke deel. Voor het noordelijke deel wordt het kerkplein vaak genoemd, maar ook de brede opzet van de straat en het aanwezige groen. Ook de aanwezigheid van terrassen wordt over het algemeen ervaren als gezellig en sfeervol. Wel mag hier beter worden gelet op uniformiteit in uitstraling en ruimte voor het plaatsen van fietsen bij de terrassen en het niet belemmeren van de doorgang voor voetgangers. Qua historie is het terugbrengen van het dorpse karakter wel gewenst, mits dit niet ten koste gaat van de hedendaagse en toekomstige veiligheidsnormen, wensen en eisen voor en van alle gebruikers. Voorbeelden van inspirerende plaatsen zijn o.a. Colijnsplaat, Zierikzee en Veere.

Voor de herinrichting van het zuidelijke gedeelte is er op woensdag 29 mei 2024 een inloopavond georganiseerd. Tijdens deze avond hebben bewoners en ondernemers de mogelijkheid gehad om de plannen te bekijken en hierop te reageren. Er is gebleken dat er zorgen en verzoeken zijn van de bewoners, variërend van parkeerproblemen en toegankelijkheid tot groenvoorziening en straatinrichting. Ook zijn er tegenstrijdige meningen over bepaalde zaken, zoals het behouden van bomen versus het kappen voor meer licht en parkeerplaatsen. Belangrijke aandachtspunten die zijn meegenomen zijn de parkeer problemen, de toegankelijkheid voor mindervalide, groenvoorzieningen, informatievoorzieningen en veiligheid. 

Op basis van de verzamelde feedback input is het ontwerp aangepast. Bewoners van de Hoofdstraat zijn in de periode week 51 - 52 middels een brief op de hoogte gebracht van de doorgevoerde ontwerpwijzigingen.

Het ontwerp voor het noordelijke deel wordt uitgewerkt, aansluitend hierop volgt er een inloopavond voor fase 2. Waarin betrokkenen wederom te kans krijgen om de plannen te bekijken en hierop te reageren. Na afloop van de inloopavond zullen de aangedragen punten van betrokkenen worden gedeeld. De exacte datum en tijd van de inloopavond zijn op dit moment nog niet vastgesteld. Zodra hier meer duidelijkheid over is, zullen wij u hierover informeren.

Op basis van de feedback die we tijdens de inloopavond op 29 mei 2024 hebben ontvangen, zijn verschillende belangrijke aanpassingen doorgevoerd. Zie onderstaande: 

1. Kerkplein: Het voorgestelde bloemvak is komen te vervallen.
2. Parkeerplaatsen: Bij Hoofdstraat 15-17 en 28-30 worden in totaal acht extra parkeervakken toegevoegd in plaats van de geplande bloemrijke beplantingsvakken.
3. Terras Zilte Zeeuw: Het terras is nu over de volledige gevelbreedte ingetekend, met een kleine verschuiving van een plantvak.
4. Supermarkt: Het plan is aangepast door de verwijdering van een boomvak bij de supermarkt, in ruil voor een extra parkeerplaats.
5. Kruising en voetgangersoversteken: De kruising wordt aangepast voor duidelijke voetgangersoversteken en de toevoeging van een invalideparkeervak voor de fysiotherapiepraktijk en voor nr.50.
6. Uitstapstroken: Vlakke natuursteen wordt toegevoegd op de uitstapstroken, zodat in- en uitstappen gemakkelijker en schoner gebeurt.

Parkeerproblemen kwamen naar voren als een van de grootste zorgen van de bewoners. Bewoners gaven aan dat er onvoldoende parkeerplaatsen zijn, wat leidt tot grote overlast. Bovendien werd er ook door de supermarkt aangegeven dat de parkeerdruk te hoog is en dat er extra parkeervakken nodig zijn om de continuïteit van hun bedrijfsvoering te waarborgen.

Om aan deze zorgen tegemoet te komen, is het aantal parkeerplaatsen rondom de supermarkt en andere specifieke locaties, zoals Hoofdstraat 15-17 en 28-30, uitgebreid. In het aangepaste ontwerp komen er zelfs meer parkeerplaatsen in vergelijking met de huidige situatie. In totaal komen er 9 vakken bij. De verschillen zijn te zien op de tekeningen van de oude en nieuwe situatie met ingetekende en genummerde parkeervakken.

Daarnaast is er nadruk gelegd op de toegankelijkheid van trottoirs. Vooral in het noordelijk deel van de straat (fase 2), zodat het ook toegankelijk is voor rolstoelgebruikers en mensen met een beperkte mobiliteit.

Daarnaast is er gevraagd om een extra mindervalidenparkeerplaats op te nemen in het ontwerp, bijvoorbeeld bij de fysiotherapiepraktijk. 

Er was veel discussie over de rol van bomen in de herinrichting van de straat. Terwijl sommige bewoners de schaduw van bomen als een waardevolle toevoeging beschouwen, gaven anderen aan dat bomen voor hun woning te veel schaduw geven, wat de woningen donker maakt. Er is daarom gestreefd naar een balans tussen het behoud van groen en de behoefte aan licht en meer parkeerplaatsen.

Op specifieke locaties, zoals bij de supermarkt, is ervoor gekozen om bomen te verwijderen om ruimte te maken voor een extra parkeerplaats. Ook is er een verzoek gedaan om de sierperen bij Hoofdstraat 34 en 11 te behouden. In het ontwerp worden nu ook (nieuwe)sierperen meegenomen.

Bij het groen rondom de kerk is gekozen voor minimalisering, aangezien de ruimte hard nodig is voor evenementen zoals Koningsdag.

Veiligheid is een ander belangrijk aandachtspunt, vooral op kruispunten. Er is verzocht om betere zichtbaarheid en meer duidelijk aangegeven zebrapaden. Dit heeft geleid tot aanpassingen in het ontwerp, waarbij de kruisingen duidelijker worden aangegeven met oversteekplaatsen voor voetgangers.

Ook zijn er zorgen geuit over de veiligheid van de fietspaden en de algehele verkeersveiligheid in de straat. Hier zijn maatregelen voor getroffen, zoals het versmallen van de rijloper en het aangeven van fietsstroken met straatstenen.

Tijdens de inloopavond werd ook aangegeven dat er verbeteringen nodig zijn in de straatstenen. Er werd geklaagd over losliggende stenen, vooral op de Kaaidijk, die lawaai veroorzaken. In de herinrichting van de Hoofdstraat wordt gebruik gemaakt van andere materialen. De stenen van de bestaande rijbaan worden gebruikt minder overlast veroorzaakt.

Al in de Middeleeuwen is Kortgene een stadje. Bij de stormvloeden aan het begin van de 16e eeuw verdwijnt Kortgene bijna geheel in de golven. Alleen de kerktoren blijft gespaard. In 1684 slaagt men erin, met de aanleg van de Stadspolder, de ruïne van Oud-Kortgene binnen te dijken.

De historische kern Kortgene ontwikkelt zich langs de Voorstraat (huidige Hoofdstraat) die vanaf de kerk de open polder insteekt. Voorstraatdorpen worden gebouwd in de periode van de 15e tot en met de 18e eeuw. Voorstraatdorpen vertonen over het algemeen een uiterst eenvoudige plattegrond. Het centrale element van de dorpen bestaat uit een straat, meestal loodrecht op de polderdijk georiënteerd, met aan weerszijden een gesloten bebouwing. In de meeste kernen vormt de Voorstraat de verbinding tussen kerk en haven. 

In Kortgene is dit niet het geval. Doordat de middeleeuwse kerktoren als uitgangspunt is genomen voor de nieuwe kern ligt de kerk hier tegen de haven. Dit wordt het beginpunt van de ruim aangelegde Voorstraat, die eindigt tegen de Oude dijk. Dit punt wordt gemarkeerd door een molen tegen de binnendijk. De Hoofdstraat, zoals de voormalige Voorstraat nu heet, vormt het voorzieningencentrum van Kortgene. 

Het plan moet inspelen op hedendaagse opgaves als klimaatverandering, versterking biodiversiteit, wijzigende vervoerpatronen (vergrijzende bevolking), het toeristisch recreatief product van Noord-Beveland (o.a. fraaie authentieke dorpskernen), verbod op chemische onkruidbestrijding,... Maar ook dat het, zoveel als mogelijk, recht doet aan de wensen en zorgen van alle betrokkenen.